برنامه نویسی نیمه حرفه ای سی شارپ / درس دوازدهم

بسم الله الرحمن الرحیم

سلام...

همونطور که قولش رو داده بودم از این جلسه تمرکز بیشتر بر روی برنامه نویسی به روش شئ گرایی خواهیم داشت. البته این مبحث نیاز به مقدماتی داره که الحمدلله تا اینجای کار با بسیاری از اون مقدمات آشنایی مختصری پیدا کرده اید. حتی شما بدون اینکه خودتان متوجه باشید از تمامی این تکنیک های شئ‌گرایی در برنامه های قبلی استفاده کردید. بنابراین به احتمال زیاد درک مواردی که در ادامه خواهد آمد بسیار آسان تر خواهد بود.

شئ گرایی در برنامه نویسی، کار برنامه نویس ها رو بسیار ساده کرده به این دلیل که پیچیدگی برنامه‌های نوشته شده به این روش بسیار کم بوده ، هزینه آن کمتر و امکان توسعه سریع تر برنامه را به برنامه نویس خواهد داد. جلوی بسیاری از خطاهای منطقی در برنامه نویسی، با این روش گرفته می شود. البته این امکان وجود دارد که زبان برنامه نویسی مورد استفاده، تمام امکانات را برای نوشتن یک برنامه شئ‌گرا فراهم کرده باشه، اما برنامه نویسی ما به روش سنتی باشه! گفتن این مقدمه طولانی شاید کمی بی موقع باشه. پس بریم ببینیم این روش برنامه نویسی واقعا به چه شکل هست. البته باید بگم معمولا برنامه نویسی به این روش رو کسی به این زودی تدریس نمی کنه! و معمولا بعد از آشنایی هنرآموز با چند زبان غیر شئ‌گرای دیگر، این مباحث رو تدریس می کنند. اما به این دلیل که با اکثر مفاهیم اولیه تا حدودی آشنایی پیدا کرده اید، این مبحث رو زود تر مطرح کردیم. در ضمن تمام دروسی که تا اینجا گفته شده بسیار مختصر و خلاصه بوده اند.

کلاس ها و ساختارها

کلاس ها و ساختارها (Struct) دو تا از زیربناهای اساسی سیستم نوع عمومی (common type system) در دات نت فریم وورک می باشند. هرکدام دراصل یک ساختار داده است که یک مجموعه از داده ها و رفتارهایی که باهم در ارتباط هستند را تحت یک واحد منطقی کپسوله (یعنی در یک واحد مشترک قرار دادن) قرار می دهد. داده ها و رفتارها ، در واقع "اعضای" کلاس و struct هستند و شامل متدها، پراپرتی ها، رویدادها و غیره می شوند؛ که هر یک از این موارد شرح داده خواهند شد.

اعلان یک کلاس یا ساختار مانند یک طرح اولیه (بلوپرینت) است که برای ساختن نمونه ها یا اشیاء در زمان اجرا بکار می رود. اگر شما یک کلاس یا ساختار به نام Person تعریف کنید، Person نام آن نوع است. چندین نمونه از Person را می توان تولید کرد، و هر نمونه می تواند مقادیر مختلفی در پراپرتی ها و فیلدهایش داشته باشد.

کلاس یک نوع مرجع است. وقتی یک شیئ از نوع کلاس ساخته می شود، متغیری که شیئ به آن انتساب داده شده است، تنها یک ارجاع به حافظه را در خود نگهداری می کند. وقتی که ارجاع شیئ به یک متغیر دیگر انتساب داده می شود، متغیر جدید به شیئ اصلی اشاره می کند. تغییراتی که در یک متغیر ایجاد می شود در متغیر دیگر هم منعکس می شود زیرا آنها هردو به داده هایی مشابه اشاره دارند.

بیان using

یک املاء (syntax) راحت که درستی استفاده از اشیاء IDisposable را تضمین میکند را ارائه می دهد.

مثال

مثال زیر چگونگی استفاده از بیان using را نشان می دهد.

using (Font font1 = new Font("Arial", 10.0f)) 
{
    byte charset = font1.GdiCharSet;
}

ملاحظات

File و Font نمونه هایی از نوع های مدیریت شده (managed) هستند که منابع مدیریت نشده (unmanaged) را دستیابی می کنند (در این مورد دستگیره های فایل و زمینه ها دستگاه (دستگاهی که قرار است فونت در آنجا به نمایش در بیاید)) انواع گوناگون دیگری از منابع مدیریت نشده و نوع های کتابخانه کلاسی که آنها را کپسوله می کنند وجود دارد. همه ی چنین نوع هایی باید رابط IDisposable را پیاده سازی کنند.

کلمه کلیدی struct

نوع struct یک نوع مقداری است که بطور معمول برای کپسوله کردن گروهای کوچک از متغیرهای وابسته به هم مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال مختصات یک مستطیل یا مشخصات یک فقره کالا از صورت حساب. مثال زیر یک اعلان ساده struct را نشان می دهد:

public struct Book
{
    public decimal price;
    public string title;
    public string author;
}

ملاحظات

ساختارها (struct) همچنین می توانند حاوی سازنده ها، ثابت ها، فیلدها، متدها، پراپرتی ها، شاخصگرها، عملگرها، رویدادها و نوع های تودرتو باشند، هرچند اگر به چندین عضو از چنین اعضایی نیاز باشد، شما می بایست بجای ساختن struct به ساختن کلاس فکر کنید.

ساختارها می توانند یک رابط را پیاده سازی کنند ولی نمی توانند از ساختارهای دیگر ارث بری کنند. به همین علت اعضای ساختار را نمی توان بصورت protected اعلان کرد.